dap' an' baj` thuc hanh` CN deeeeeeeeee

[_†Røm†_]

1. Xuất xứ

Bò Vàng là gia súc lớn nhai lại (hay gia súc lớn có sừng), theo phân loại động vật thì bò thuộc lớp động vật có vú (Mammalia), bộ guốc chãn (Artiodactyla) bộ phụ nhai lại (Ruminantia), họ sừng rỗng (Bovidae), tộc bò (Bovini), loài bò (Bos indicus), giống bò Vàng. Có tên gọi bò Vàng vì phần lớn (>90%)) chúng có sắc lông màu vàng.

Theo Georgc. B và Lê Quang Thông, 1973, bò địa phương (bò vàng) nước ta có nguồn gốc từ bò ấn Độ - Bos Indicus và bò vàng Trung Quốc không có u. Trong quá trình thuần hoá, giao lưu buôn bán bò được đưa vào Việt Nam từ lâu đời. Từ đó, bò vàng đã trở thành con vật quý giá đối với người nòng dân, nó gắn liền với đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội ở từng địa phương, vì vậy đã hình thành nên các tên mang tính chất địa danh nơi nó sinh sống.

3. Đặc điểm sinh học

3.1. Đặc điểm ngoại hình

Bò đa số có sắc lông màu vàng ở vùng bụng, yếm, bên trong đùi màu vàng nhạt, da mỏng, lông mịn, tầm vóc nhỏ bé, trọng lượng 160 - 200 kg, bò đực 250 - 300 kg. Kết cấu thân hình cân đối, thường con cái trước thấp hậu cao, con đực tiền cao hậu thấp. Đầu con cái thanh, con đực thô, sừng nhỏ, ngắn, trán phẳng hoặc hơi lõm, con đực mõm ngắn, con cái tương đối dài, mạch máu nổi rõ, mắt to nhanh nhẹn. Cổ bò cái thanh, cổ bò đực to, dày.Yếm kéo dài từ hầu đến vú, cổ có nhiều nếp nhăn nhỏ.

3.2. Đặc điểm tiêu hoá

4.1.2. Kích thước các chiều đo của bò qua các tháng tuổi

Cũng như khối lượng, kích thước một số chiều đo của bò cũng biến đổi qua các tháng tuổi. ở tháng đầu, năm đầu, các chiều đo phát triển mạnh, mạnh nhất là chiều dài rồi đến chiều cao vây. Từ 24 tháng tuổi trở đi, các chiều dài phát triển chậm và ổn định vào lúc 60 tháng tuổi.

Như trên chúng tôi đã nêu, bò vàng Việt Nam nằm rải rác khắp đất nước, tuỳ theo điều kiện chăn nuôi, tập quán và trình độ chăn nuôi mà khối lượng, kích thước các chiều đo của bò có thay đổi ít nhiều.

Kích thước chiều đo của bò (cm)


4.2. Khả năng sinh sản

Bò vàng Việt Nam có khả năng sinh sản tốt, 18-24 tháng tuổi bò đã động dục và có khả năng phối giống; 30-34 tháng tuổi đẻ lứa đầu, nhịp đẻ năm một (1 năm 1 lứa) và 3 năm 2 lứa là phổ biến. Khả năng sinh sản tốt là đặc điểm có ích lớn nhất của bò vàng Việt Nam.

4.2./ Khả năng sinh sản của bò dực

Ưu điểm của bò vàng là bò đực thành thục về tính sớm, 10-12 tháng tuổi đã có phản xạ nhảy và theo bò cái động dục, 15-18 tháng tuổi đã có thể phối giống, tuy nhiên khả năng phối giống tốt nhất là từ 2-5 tuổi.

Bò đực thể hiện tính hăng rất rõ và mạnh, có động tác phóng tinh mạnh và nhanh. Một con bò đực có thể phối giống trực tiếp cho khoảng 50 bò cái/ năm. Thông thường tần số phối giống 2-3lần/ tuần tuỳ theo trạng thái sức khoẻ và mức độ dinh dưỡng cũng như phụ thuộc vào mùa phối giống, nhưng thích hợp nhất là 2lần/tuần. Do hạn chế về tầm vóc nên bò đực vàng ít được chú ý khai thác tinh làm thụ tinh nhân tạo mà chủ yếu dùng cày kéo và nuôi thịt. Với xu hướng cải tạo đàn bò đực địa phương theo hướng nâng cao tầm vóc và khả năng sản xuất kiêm dụng, chúng ta đã nhập bò đực Sind từ ấn Độ và Pakistan về để tạp giao và tạo đàn bò lai Sind.

4.2.2. Khả năng sản xuất của bò cái

Ngoài những ưu điểm về chịu đựng kham khổ và khả năng chống đỡ bệnh tật cao, bò vàng còn có ưu điểm lớn về sinh sản là thành thục sớm, mắn đẻ. Bò cái 15- 18 tháng tuổi đã động dục, cá biệt có con động dục lúc 1 năm tuổi. Thường là 30 - 36 tháng tuổi bò cái đẻ lứa đầu, có con đẻ lúc 2 năm tuổi. Khối lượng lúc động dục lần đầu đạt trung bình 140- 150 kg và lúc đẻ lứa đầu khoảng 170- 180 kg.

Các đặc điểm sinh sản của bò cái vàng Việt Nam không khác nniềư so với đặc điểm sinh học chung của các giống bò khác. Chu kỳ động dục trung bình 21 ngày (biến động 17-24 ngày). Tổng số thời gian động dục (kể từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc) trung bình là 30 giờ (biến động 18-36 giờ), còn thời gian chịu đực (là thời gian bò cái đứng im cho bò đực nhảy phối giống tự nhiên) trung bình là 15 giờ (biến động 12- 18 giờ). Bò cái rụng trứng 12-14 giờ sau khi kết thúc chịu đực. Thời gian mang thai của bò vàng trung bình 280-282 ngày (biến động 250-310 ngày).

Thời gian động dục lại sau khi đẻ trung bình 90-120 ngày (biến động 30-180 ngày). Vì vậy khoảng cách hai lứa đẻ trung bình 420-450 ngày (biến động 400-540 ngày).

4.3. Khả năng cho thịt, sữa

Tuy có bầu vú đẹp, cân đối nhưng khả năng cho sữa của bò vàng Việt Nam kém, khoảng 400-500 kg/chu kỳ 5-6 tháng đủ cho bê bú. Sữa bò vàng việt Nam thơm, ngon, có tỷ lệ mỡ sữa cao, thường ? 5%.

Do tầm vóc bé nên khả năng cho thịt của bò vàng Việt Nam không cao. Tỷ lệ thịt xẻ thường 38-42%, tỷ lệ thịt tinh 30-33%. ở đực cà và đực thiến, tỷ lệ thịt xẻ có thể đại 53-55%; thịt tinh có thể 38-40%

Ngoài những mặt nêu trên, bò vàng Việt Nam được sử dụng chủ yếu cho cày kéo. Khả năng cày kéo của bò tốt, bò dai sức và có thể làm việc được ở nhiều địa hình, chất đất khác nhau. Bò còn là nguồn lực kéo xe được sử dụng ở hầu hết các vùng nông thôn trong cả nước.

[_†Røm†_]

Có mầu lông tương đối đồng nhất. Dòng Jiangcun: mầu vàng nhạt, trọng lượng lúc 10 tuần tuổi đạt 1,4kg/con, số lượng trứng 155 quả/mái/năm, lượng thức ăn tiêu tốn 2,85kg/kg tăng trọng. Dòng 882: mầu vàng sậm, chân cao, da vàng, mào đơn, nuôi 3-5 tháng đạt 1,6 - 2kg, lượng thức ăn tiêu tốn 2,75kg/kg tăng trọng. Tỷ lệ nuôi sống (sau ba tháng có thể đạt 91- 96%, số lượng trứng hằng năm 148 quả/con, trọng lượng 40g/trứng, tỷ lệ nở 80 - 85%, thời gian khai thác: 52 tuần.

[_†Røm†_]

Loại gà này có lông mầu vàng, nhiều đốm mầu, phân lớn có mầu hoa mơ, da và chân mầu vàng, ức sâu nhiều thiệt, mào đơn. Trọng lượng cơ thể tăng khá nhanh, 10 tuần tuổi đạt 1,8 - 1,9 kg/con. Gà mái bắt đầu đẻ trứng ở tuần thứ 21 với sản lượng trứng: 175 quả/mái/năm, tỷ lệ nở 80-85%, trọng lượng 45g/quả, thời gian khai thác 52 tuần. Lượng thức ăn tiêu tốn bình quân 2,6 - 2,7kg/kg tăng trọng. Nếu nuôi thả vườn, ba tháng có thể đạt 1,9 - 2,4 kg/con, tỷ lệ nuôi sống 92-95%.

[_†Røm†_]

Bò lai Sind có màu vàng sậm hay màu cánh gián, có u yếm phát triển, đầu thanh nhỏ, phần sau phát triển, vú to, núm vú mềm, sinh sản tốt, đẻ con dễ, tính hiền. U yếm càng phát triển, màu vàng càng đậm thì tỉ lệ máu bò lai Sind càng cao, bò càng tốt. Bò lai Sind có tầm vóc lớn, con cái trưởng thành nặng trên 250 kg, con đực nặng trên 450 kg.
Bò lai Sind được dùng làm bò cái nền để lai các giống bò sữa tạo ra bò lai hướng sữa. Năng suất sữa trung bình khoảng 1.200 - 1.500 kg/chu kỳ. Có con đạt năng suất trên 2.000 kg/chu kỳ. Khi chọn bò lai Sind làm nền để lai tạo ra bò lai hướng sữa, phải chọn bò có tỉ lệ máu lai Sind cao (u yếm phát triển) và khối lượng trên 220 kg.

[Binomartins]

ac sao hok co' ga` ri zoi' bo` ha` lan zay

[Sponsored content]